วิทยานิพนธ์(ศศ.ม.)—มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี, 2566

กลองยาวเป็นศิลปะการแสดงพื้นบ้านจัดเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่าแก่การอนุรักษ์ไว้ใน
หมู่บ้านหนองซอ และต้องการที่จะสืบสานการละเล่นนี้สู่อนุชน ดังนั้นผู้วิจัยจึงสนใจวิจัยเรื่องนี้โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ
1) ศึกษาสภาพในอดีต ปัจจุบัน ปัญหาอุปสรรคและอนาคตการมีส่วนร่วมของชุมชนในการส่งเสริมศิลปะการแสดง
พื้นบ้านกลองยาวสู่เยาวชนบ้านหนองซอ ตำบลหินเหล็กไฟ อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ 2) เสนอแนวทาง
ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการส่งเสริมศิลปะการแสดงพื้นบ้านกลองยาวสู่เยาวชนบ้านหนองซอ ตำบลหินเหล็กไฟ
อำเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพกับกลุ่มเป้าหมาย 7 กลุ่ม ได้แก่ 1) ตัวแทนกลุ่มปราชญ์
ชาวบ้าน 3 คน 2) ตัวแทนกรรมการหมู่บ้านหนองซอ3 คน 3) ตัวแทนกรรมการวัดหนองซอ 3 คน 4) ตัวแทนชาวบ้าน
3 คน 5) ผู้ปกครองของเยาวชน 3 คน 6) ตัวแทนเยาวชน 3 คน และ 7) ตัวแทนข้าราชการในท้องถิ่น 3 คน รวมจำนวน
21 คน ใช้กระบวนการระดมสมองด้วยเทคนิค A-I-C (Appreciation – Influence – Control) จากนั้นจึงนำข้อมูลมา
สังเคราะห์เป็นแนวทางส่งเสริมศิลปะการแสดงพื้นบ้านกลองยาวสู่เยาวชนโดยการมีส่วนร่วมของชุมชนบ้านหนองซอ
ใช้การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. ศิลปะการแสดงพื้นบ้านกลองยาวบ้านหนองซอได้รับความนิยมมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน โดยมี
ปราชญ์ชาวบ้าน เป็นผู้ถ่ายทอดในอดีตลักษณะการแสดงเป็นแนวดั้งเดิมมีพิธีไหว้ครูให้ความเคารพเครื่องดนตรี ส่วน
กลองยาวร่วมกันผลิตจากวัสดุในท้องถิ่น แต่ปัจจุบันผู้เล่นกลองยาวและครูภูมิปัญญาลดลงการแสดงเปลี่ยนแปลงไปตาม
ยุคสมัย ไม่มีรูปแบบแน่นอนเป็นไปตามความนิยมของผู้เล่น ปัญหา คือ เยาวชนที่เป็นผู้สืบทอดมีความสนใจน้อยลง
และผู้ถ่ายทอดภูมิปัญญามีจำนวนน้อยลงเพราะบางส่วนเป็นบุคคลสูงวัยมีปัญหาสุขภาพการประกอบอาชีพ การถ่ายทอด
ไม่น่าสนใจ เครื่องดนตรีขาดการจัดการที่เหมาะสม ขาดการบริหารงานกลุ่มที่มาจากการมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย อนาคตที่
ต้องการคือ ให้เยาวชนมีความรู้ เจตคติและทักษะการละเล่นกลองยาว การถ่ายทอดที่มีประสิทธิภาพ มีการรวบรวมองค์ความรู้
เรื่องกลองยาวของชุมชน การบริหารจัดการเครื่องดนตรีที่เป็นระบบและมีการดำเนินงานจากการมีส่วนร่วมของ
ชุมชน
2. แนวทางการมีส่วนร่วมของชุมชนในการส่งเสริมศิลปะการแสดงพื้นบ้านกลองยาวสู่เยาวชน
บ้านหนองซอ มี 7 แนวทาง คือ 1) การจัดโครงสร้างการดำเนินงาน 2) การส่งเสริมศักยภาพผู้ถ่ายทอดเพื่อการสอน
ที่มีคุณภาพ 3) การส่งเสริมเยาวชนเพื่อการเรียนรู้ศิลปะการแสดงพื้นบ้านกลองยาว 4) การส่งเสริมทักษะการเรียนรู้
5) การพัฒนาอุปกรณ์เครื่องดนตรีเพื่อการเรียนรู้ 6) การสร้างเครือข่ายการส่งเสริมศิลปะการแสดงพื้นบ้านกลองยาว
และ 7) การประเมินผลและรับผลประโยชน์
ข้อค้นพบจากการวิจัย คือ แนวทางส่งเสริมศิลปะการแสดงพื้นบ้านกลองยาวบ้านหนองซอนั้นมี
ทุกฝ่ายร่วมดำเนินงานอย่างเป็นระบบ สร้างองค์ความรู้กลองยาวที่เป็นอัตลักษณ์ของท้องถิ่น ถ่ายทอดโดยยึด
เยาวชนเป็นศูนย์กลาง เสริมความเข้มแข็งด้านเครือข่ายในและนอกชุมชน

บริจาค