วิทยานิพนธ์(ศศ.ม.)—มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี, 2562

คุณธรรม จริยธรรม มีความสำคัญต่อการอยู่ร่วมกันของคนในชุมชน เพื่อให้เกิดการยอมรับ ประพฤติตนตามเกณฑ์ที่ถูกต้อง จะนำมาสู่ความเจริญก้าวหน้าของสังคม ดังนั้นผู้วิจัยจึงสนใจทำวิจัยเรื่องนี้ซึ่งมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษากระบวนการส่งธรรมะสู่ชุมชนของวัดทองนพคุณ 2) ประเมินคุณธรรมจริยธรรมตามหลักทิศ 6 โดยกระบวนการส่งธรรมะสู่ชุมชนของวัดทองนพคุณ และ 3) ศึกษาแนวทางการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมตามหลักทิศ 6โดยกระบวนการส่งธรรมะสู่ชุมชนของวัดทองนพคุณ อำเภอเมืองจังหวัดเพชรบุรี ซึ่งใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสาน กลุ่มตัวอย่างสำหรับวิจัยเชิงปริมาณ ได้แก่ ประชาชนที่เข้าร่วมกิจกรรมกระบวนการส่งธรรมะสู่ชุมชนของวัดทองนพคุณ จำนวน 30 ครัวเรือน ๆ ละ 3 คน รวมทั้งสิ้น
90 คน โดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม และแบบสัมภาษณ์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ประชาชนที่เข้าร่วมกิจกรรมกระบวนการส่งธรรมะสู่ชุมชนของวัดทองนพคุณโดยการสนทนากลุ่ม จำนวน 10 ครัวเรือน ๆ ละ 3 คน รวมทั้งสิ้น 30 คน โดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสัมภาษณ์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ การวิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า
1. กระบวนการส่งธรรมะสู่ชุมชนของวัดทองนพคุณ เป็นกระบวนการสร้างครอบครัวและชุมชนคุณธรรม จริยธรรม ประกอบด้วยขั้นตอนสำคัญ 3 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 การให้ความรู้เรื่องหลักทิศ 6 แก่ชุมชน โดยการเทศน์ตามกระบวนการส่งธรรมะสู่ชุมชนแต่ละหมู่บ้านก่อนการเข้าพรรษา ขั้นที่ 2 การบ่มเพาะพฤติกรรมตามหลักธรรมทิศ 6 โดยผ่านกระบวนการสะท้อนคิดและการให้คำปรึกษาเป็นกลุ่ม ตามแบบการให้คำปรึกษาเชิงพุทธ ซึ่งมีการติดตามการปฏิบัติตามหลักธรรมทิศ 6 ทุกวันธรรมสวนะตลอดพรรษา ขั้นที่ 3 ประเมินพฤติกรรมของบุคคลที่พึงปฏิบัติต่อกันในแต่ละทิศ
2. ผลการประเมินคุณธรรมจริยธรรมตามหลักทิศ 6 โดยกระบวนการส่งธรรมะสู่ชุมชน พบว่า ประชาชนมีคุณธรรมจริยธรรมโดยรวมและรายด้านอยู่ในระดับมาก เรียงตามลำดับดังนี้ ทิศที่ 2 ทักขิณทิศ ทิศเบื้องขวา ได้แก่ ครูอาจารย์ทิศที่ 5 อุปริมทิศ ทิศเบื้องบน ได้แก่ พระสงฆ์ทิศที่ 4 อุตตรทิศ ทิศเบื้องซ้าย ได้แก่ มิตรสหาย ทิศที่ 6 เหฏฐิมทิศ ทิศเบื้องล่าง ได้แก่ ลูกจ้าง ทิศที่ 1 ปุรัตถิมทิศ ทิศเบื้องหน้าได้แก่ บิดามารดา และทิศที่ 3 ปัจฉิมทิศ ทิศเบื้องหลัง ได้แก่ สามีภรรยา
3. แนวทางการพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมตามหลักทิศ 6 โดยกระบวนการส่งธรรมะสู่ชุมชนพบว่า บิดามารดาควรอบรมสั่งสอนบุตรธิดาให้เป็นคนดี รู้จักรับผิดชอบต่อหน้าที่ ครูอาจารย์ควรฝึกฝนอบรมวิชาความรู้ให้ศิษย์เข้าใจอย่างแจ่มแจ้งและสามารถนำไปปฏิบัติได้จริง สามีภรรยาควรช่วยเหลือเกื้อกูลยกย่องให้เกียรติกันและกัน มิตรสหายควรเชื่อใจและจริงใจต่อกัน คนรับใช้/คนงานควรขยันหมั่นเพียรและเอาใจใส่ในงาน และพระสงฆ์ควรเป็นแบบอย่างและเสริมสร้างคุณธรรมให้แก่สังคม
ข้อค้นพบจากการวิจัยพบว่า การบ่มเพาะพฤติกรรมตามหลักธรรมทิศ 6 โดยผ่านกระบวนการสะท้อนคิด และการให้คำปรึกษาเป็นกลุ่ม ตามแบบการให้คำปรึกษาเชิงพุทธ สามารถพัฒนาด้านการดำเนินชีวิตขั้นพื้นฐานในชุมชนให้ดีขึ้น จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ควรดำเนินการอย่างต่อเนื่อง

บริจาค